Zwierzyniec w idiomach: pies, koń, byk

von | Sep. 21, 2020 | Blog für Polnisch, Słownictwo | 0 Kommentare

Byk na łące

Język polski pełen jest zwrotów idiomatycznych, które jeśliby je wziąć dosłownie, wydają się być bardzo mylące i nie mają żadnego sensu. Zwłaszcza uczących się języka polskiego potrafią przyprawić o niemały zawrót głowy.

W dzisiejszym wpisie pomożemy Ci rozszyfrować znaczenie najczęściej używanych idiomów i zwrotów frazeologicznych, w których pojawiają się takie zwierzęta jak: pies, koń i byk. A przewijają się w sporej ilość idiomów i związków frazeologicznych.

Na koniec będziesz mógł w przyjemny sposób sprawdzić, w jakim stopniu udało Ci się je opanować. Zapraszamy do naszego testu. 

 

PIES
francuski piesek

Znaczenie:  ktoś, kto jest rozpieszczony i przyzwyczajony do wygód, ktoś bardzo wybredny, delikatny

Przykład: Nigdy Ci nic nie smakuje – jesteś jak francuski piesek. 

Po niemiecku: Essensnob sein 

pies ogrodnika

Znaczenie:  osoba egoistyczna, która nie chce pozwolić innym na skorzystanie z czegoś, z czego ona nie sama nie ma zamiaru skorzystać

Przykład: Kasiu, daj bratu jedną ze swoich zabawek. Nie zachowuj się jak pies ogrodnika. 

Po niemiecku: Gierhals, Neidhammel

ni pies, ni wydra

Znaczenie: coś co trudno opisać; nijakość

Przykład: Trudno mi opisać ten film. Ani nie był nudny, ani też zbyt ciekawy. Po prostu ni pies, ni wydra. 

Po niemiecku: weder Fisch noch Flesich

wieszać psy na kimś

Znaczenie: obmawiać, szkalować, oczerniać, mówić źle o kimś

Przykład: Mógłbyś przestać wieszać na Marcinie psy. On nie ma żadnego udziału w twoich niepowodzeniach.

Po niemiecku: verleumden, jmdn. schlecht machen

coś jest psu na budę / coś zda się psu na budę

Znaczenie: coś, co jest zupełnie nieprzydatne

Przykład: Psu na budę kupowaliśmy te wszystkie książki, podręczniki i słowniki, jeśli ty ich teraz nawet nie chcesz wziąć do rąk.

Po niemiecku: umsonst, das ist für die Katz!

jak psu z gardła wyjęty

Znaczenie: pomięty, pognieciony

Przykład: Ta koszula wygląda jak psu z gardła wyjęta. Nie możesz tak pójść na kolację z prezesem.  

Po niemiecku: etwas sieht sehr zerknittert aus 

zejść na psy

Znaczenie: zubożeć, zepsuć się, zmarnieć

Przykład: Niegdyś ta restauracja była bardzo dobra, ale odkąd zmienił się jej właściciel, zeszła na psy.

Po niemiecku: auf den Hund kommen

pies z kulawą nogą (nie przyszedł, nie zainteresował się)

Znaczenie: nikt

Przykład: Nawet pies z kulawą nogą nie zainteresował się tą osobliwą staruszką z drugiego piętra, gdy pewnego ranka nie pojawiała się, jak to było w jej zwyczaju, w piekarni.

Po niemiecku: kein Schwein hat Interesse

psie pieniądze

Znaczenie: tanio, bezcen

Przykład: Zarabiał psie pieniądze w fabryce szkła. Nic więc dziwnego, że któregoś dnia, dokonał napadu na bank. 

Po niemiecku: Almosen

KOŃ
końska dawka

Znaczenie: duża porcja leku

Przykład: Końska dawka leków postawiła go na nogi, dzięki czemu mógł kontynuować podróż po Indiach.

Po niemiecku: Riesendosis

końskie zdrowie

Znaczenie: cieszyć się dobrym zdrowiem

Przykład: Zawsze miałeś końskie zdrowie i na stare lata nadal się dobrze miewasz.

Po niemiecku: gesund wie ein Ochse sein

móc zjeść konia z kopytami

Znaczenie: być bardzo głodnym, mieć duży apetyt

Przykład: Po dzisiejszym maratonie jestem tak głodny, że mógłbym zjeść konia z kopytami. 

Po niemiecku: einen Bärenhunger haben

harować (tyrać), (zasuwać) jak koń

Znaczenie: bardzo ciężko pracować

Przykład: Marek haruje całymi dniami jak koń, tylko po to, żeby spłacić zaciągnięty kredyt. 

Po niemiecku: wie ein Tier schuften

koń by się uśmiał

Znaczenie: pobłażliwie o czymś absurdalnym, bezsensownym, niecelnym

Przykład: Wybierać się w podróż dookoła świata w pojedynkę, bez pieniędzy i bez znajomości jakiegokolwiek języka obcego. Doprawdy: koń by się uśmiał z twoich pomysłów!

Po niemiecku: da lachen ja die Hühner

zrobić kogoś w konia

Znaczenie: nabrać kogoś, oszukać, zadrwić sobie z kogoś

Przykład: Ten sprzedawca cwaniaczek zrobił mnie w konia, sprzadając mi ten samochód. Nie jest wart nawet połowy tego, co za niego zapłaciłem. 

Po niemiecku: jmdn. zum Besten halten, jmdn. foppen

koń na biegunach

Znaczenie: rodzaj dziecięcej zabawki, wykonanej zazwyczaj w kształcie konia

Przykład: Na urodziny Kasi, dziadkowie kupili jej konia na biegunach. 

Po niemiecku: Schaukelpferd

BYK
byk

Znaczenie: błąd, pomyłka, ortograf

Przykład: Kolejne dyktando, w którym aż się roi od byków. 

Po niemiecku: Rechtschreibfehler

stoi jak byk

Znaczenie: coś jest oczywiste, trudne do przeoczenia / nie wzbudza wątpliwości

Przykład: Stoi jak byk: zakaz skrętu w prawo. Nie wiem, jak mógł pan przeoczyć ten znak drogowy. To wykroczenie sporo będzie pana kosztowało.  

Po niemiecku: es steht schwarz auf weiß

działać (podziałać) na kogoś jak płachta na byka

Znaczenie: wzbudzać agresję, denerwować, gniewać, bulwersować

Przykład: Sposób bycia tej urzędniczki działa na mnie jak płachta na byka. Lepiej ty z nią rozmawiaj.

Po niemiecku: etwas wirkt auf jmdn. wie ein rotes Tuch

palnąć byka

Znaczenie: pomylić się, zrobić błąd 

Przykład: Po spojrzeniu Anny zorientował się, że palnął byka. I się zaczerwienił ze wstydu. Jednak wypowiedzianych słów nie mógł już cofnąć.

Po niemiecku: einen Schnitzer machen

wziąć (brać) byka za rogi

Znaczenie: zmierzyć się z czymś, podjąć się ważnego zadania bez wahania się, być walecznym, nie poddawać się łatwo

Przykład: Zadanie wymagało nie lada wysiłku i samozaparcia, ale Malwina dzielnie wzięła byka za rogi. Dzięki niej wygraliśmy ten przetarg.

Po niemiecku: den Stier bei den Hörnern packen

patrzeć (spoglądać) bykiem, patrzeć spod byka

Znaczenie: patrzeć z wrogością

Przykład: Luiza ponura i wściekła stała i patrzyła na swoją mamę spod byka. Jak na pięciolatkę była bardzo humorzasta.  

Po niemiecku: jmdn. schief ansehen

Sprawdź swoją znajomość polskich idiomów w naszym quizie. 

1. Wybierz zwrot najlepiej oddający sens podkreślonej części zdania: Dziwna ta książka. Trudno ją opisać. Wprawdzie nie była nudna, ale kolejny raz po nią nie sięgnę.

→ {{{Ni pies, ni wydra.|Piesek francuski.|Koń by się uśmiał.}}}

Twoje pomysły bywają absurdalne. Najpierw porzucasz studia, a teraz chcesz wyjechać do Peru w poszukiwaniu złota. Ale mnie rozbawiłeś!

→ {{{Koń by się uśmiał.|Robisz mnie w konia.|Patrzysz spod byka.}}}

Popełniłaś błąd, mówiąc Ani, że w ostatni czasie przytyła. Ona źle znosi krytykę.

→ {{{Palnęłaś byka|Zrobiłaś ją w konia|Zeszłaś na psy}}}

Bartku, nie możesz pójśc w tej koszuli na urodziny swojej babci. Jest bardzo pognieciona. 

→ {{{Wygląda jak psu z gardła wyjęta.|Zrobisz ją w konia.|Bierze byka za rogi.}}}

Nie patrz na mnie z taką wrogością w oczach. Naprawdę zapomniałem o naszej rocznicy ślubu.

→ {{{Nie patrz na mnie spod byka.|Nie rób mnie w konia.|Nie wieszaj na mnie psów.}}}

Maciej jest naprawdę bardzo wybredny. Nie zjadł jeszcze niczego, co ugotowałam. A mówią, że potrafię bardzo dobrze gotować.

→ {{{francuskim pieskiem|psem ogrodnika|psem z kulawą nogą}}}

Ten samochód jest niepotrzebny, jeśli nie chcesz zrobić prawa jazdy.

→ {{{psu na budę|psem ogrodnika|koniem na biegunach}}}

W ostatnim wypracowaniu zrobiłeś wiele błędów.

→ {{{byków|psich pieniędzy|koni na biegunach}}}

Kasia to bardzo egoistyczne dziecko. Ma dużo zabawek, którymi się nie bawi, ale nie chce się nimi podzielić z żadnym dzieckiem.

→ {{{pies ogrodnika|piesek francuski|robi wszystkich w konia}}}

Od czasu rozwodu Maciej bardzo zmarniał. Słyszałam też, że zaczął pić alkohol.

→ {{{zszedł na psy|wiesza psy|je konia z kopytami}}}

2. Uzupełnij zdania:a) Jeśli chcesz szybko wyzdrowieć, musisz wziąć tę {{{końską dawkę|psu na budę|byka za rogi}}} paracetamolu.

b) Jak mogłeś nie zauważyć znaku zakazującego palenia papierosów. Przecież {{{stoi jak byk|haruje jak koń|schodzi na psy}}}.

c) Mój dziadek zawsze miał {{{końskie zdrowie|końską dawkę|byka}}}, ale w ostatnim czasie zaczął częściej chorować.

d) Jego arogancki sposób bycia działał na Paulinę jak {{{płachta na byka|pies na budę|pies ogrodnika}}}. W końcu nie wytrzymała i zwróciła mu uwagę.

e) Miał wielu przyjaciół, póki miał pieniądze. Kiedy stracił cały majątek, {{{pies z kulawą nową się nim nie zainteresował|wieszali na nim psy|harował jak koń}}}.

f) Piotr nie poddaje się tak łatwo. Kiedy wszyscy myśleli, że nic już się nie da zrobić, on {{{wziął byka za rogi|palnął byka|zrobił wszystkich w konia}}}. I wyprowadził firmę na prostą.

g) Żeby móc sobie pozwolić na dostatnie życie, {{{haruje jak koń|wiesza psy|patrzy spod byka}}}.

h) Najlepszym prezentem, jaki Basia dostała na swoje piąte urodziny, był {{{koń na biegunach|pies ogrodnika|piesek francuski}}}.

i) Po tak długiej i trudnej wędrówce, mogłabym {{{zjeść konia z kopytami|palnąć byka|wieszać psy}}}.

j) Zarobki w tej fabryce są bardzo niskie. Pracownicy żalą się, że muszą pracować za {{{psie pieniądze|konia na biegunach|byka}}}.

k) Sąsiad z drugiego piętra {{{zrobił wszystkich w konia|zszedł psy|wziął byka za rogi}}}: pożyczył pieniądze, a potem zniknął. Nikomu nie oddał ani grosza i nikt nie wie, gdzie jest.
Is snow white or black?

 

Jesteś zainteresowany kursem polskiego online?

rezerwuj kurs